0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türkiye Yazarlar Birliği Konya Şubesi’nin Konya Büyükşehir, Karatay, Selçuklu ve Meram
Belediyelerinin katkılarıyla bu haftaki programında “İmam Mâtürîdî’nin İnsan Anlayışı” konuşuldu.
08 Mayıs Cumartesi günü saat 14.00’de Türkiye Yazarlar Birliği Konya Şubesinin sosyal medya
kanallarında canlı olarak yayınlanan ve yönetimini TYB Konya Şubesi eski başkanlarından Prof. Dr. Hayri
Erten’in yaptığı programın konuğu NEÜ Ahmet Keleşoğlu İlahiyat Fakültesi Kelâm Anabilim Dalında
Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Coşkun idi.
İMAM MÂTÜRÎDÎ TÜRK BİR DİN ÂLİMİDİR
Coşkun, İmam Mâtürîdî’yi tanıtarak başladığı konuşmasında; “Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed
b. Mahmûd el-Mâtürîdî III. / IX. Yüzyılın ilk yarısının ortalarında bugün Özbekistan Cumhuriyeti’nin
sınırları içinde bulunan Semerkant’ın dış mahallesi olan Mâtürîd’de dünyaya gelmiş 333 / 944 yılında vefat
etmiş önemli bir Türk din âlimidir. O Sâmânoğulları’nın Mâverâünnehir’e hâkim oldukları devirde yaşamış
Hanefî mezhebinin dördüncü veya üçüncü kuşak âlimlerindendir. Te’vilâtul-Kuran, Matüridi'nin günümüze
intikal eden en hacimli tefsir eseri olup başta tefsir olmak üzere kelam, mezhepler, fıkıh, usul-i fıkıh gibi
temel İslâmî ilimlerin yanı sıra İslâm dışı din ve mezheplere ilişkin değerli bilgiler içerir. Kitâbut-Tevhid adlı
eseri ise Ehl-i Sünnet Kelâm okulunun en hacimli ilk kaynağıdır. Her iki eserin yakın geçmişte Türkçe’ye
kazandırılmış olması sevindiricidir…” dedi.
ALLAH’IN YARATTIĞI EN SEÇKİN VARLIK
İmam Mâturîdî’ye göre insanın Allah’ın yarattığı en seçkin varlık, olduğunu söyleyen Coşkun; “Onun
bu üstünlüğünü korumasının ilk şartı onu bu şekilde yaratan Rabbini tanımasına bağlıdır. İkinci şartı ise
yeryüzünün imarına katkıda bulunmasıdır. Bunu yaparken de manevî yükselişini gerçekleştirmesi, Allah’ın
razı olduğu hayat tarzına göre yaşayarak her geçen gün O’na yaklaşmasıdır. İnsan birinci şartı yerine
getirmekle ne bir taşa ne bir ağaca ne güneşe ne kamere ne de zorla bir beşere boyun eğer. Böylece insani
üstünlüğünü iman ile korumuş olur. Kur’ân karada, denizde ve havada farklı varlıkların insana musahhar
kılındığını bildiriyor. Fakat bunun gerçekleşmesi insanın ikinci şartı yerine getirmesine bağlıdır. O zaman
insan kendi otoritesini elinde tutar, sıradan varlıkların otoritesi altına girmez, sıradan ve rezil bir hayata
sürüklenmez. Aksine o, Allah’ın verdiği kudreti, iradeyi ve aklı kullanarak onlara hükümran olur…” dedi.
EN UYGUN İNSAN TASAVVURU
Allah’ın, insanın bu kudret, irade ve akıl misyonunu gerçekleştirebilmesi için onu, bilgi üretmek üzere
akıl, irade, güç ve kudretle donattığını ifade eden Prof. Dr. İbrahim coşkun; “O mevcut konumuyla Allah’ın
kendilerine öğrettiği / verdiği bilgi yolları ve çareler sayesinde nesnelerin tamamını faydalı hale getirebilir.
İnsanı kendi dışındaki varlıklarla neredeyse aynı düzleme çeken ve insanı güçsüz ve zavallı bir varlık
konumuna getiren kelâmî anlayışların yetersizliği ortadadır. Mevcut yorumlar içerisinde Allah-insan ilişkisi
bağlamında İmam Mâtürdi’nin eserlerinde açıkladığı insan tasavvurunun Kur’ân’ın ve Hz Peygamberin
bildirdiği insan tasavvuruna en uygun tasavvur olduğu kanaatindeyim. Yine onun eserlerinde açıkladığı
Allah ve insan tasavvuru ile deizm, din-bilim kavgası, insanın özgürlüğü gibi günümüzde tartışma konusu
olan pek çok problemin de daha iyi anlaşılabileceği ve bu problemlere önemli İslâmî bakış açıları
geliştirilebileceği kanaatindeyim…” dedi.